Haptonomiefolder

W AT lS HAPTONOMIE ? Haptonomie is de wetenschap van de tast, de tastzin, het gevoel en het gevoelsleven in de ruimste zin. Het woord is afgeleid van 'hapsis' wat tastzin en 'nomos' wat wet, regel of norm betekent. De Nijmeegse fysiotherapeut Frans Veldman sr. is de grondlegger van deze wetenschap. Aan het eind van de jaren vijftig ontdekte hij, dat hij bij zijn patienten steeds opnieuw dezelfde reacties kon oproepen als hij ze op een bepaalde manier aanraakte. Hij bestudeerde dit fenomeen en ontdekte dat het niet door de aanraking op zich kwam, maar door de kwaliteit ervan. Veldman kwam tot een theoretische onderbouwing van zijn "uitvinding" en begon anderen op te leiden in deze nieuwe wetenschap, die hij haptonomie noemde. Daarbij kon hij aanvankelijk natuurlijk rekenen op de nodige scepsis van zowel allopatisch geschoolde artsen als van psychiaters, psychologen en psychotherapeuten. Die waren in die tijd nogal rationeel bezig en konden niet goed uit de voeten met therapieën waarvan de effectiviteit niet statistisch bewezen was. HET GRENSGEBIED TUSSEN LICHAAM EN GEEST. Haptonomie kan zin hebben bij klachten die voortkomen uit een verstoring van het evenwicht tussen de mens en zijn omgeving. Dat kunnen psychische of sociale klachten zijn, maar ook pijnklachten. In de Nederlandse taal zijn treffende, haast letterlijke beschrijvingen van het type klachten c.q. hun oorzaken te vinden: onder druk staan, niet lekker in je vel zitten, hardnekkig zijn, op je tenen lopen, je hart vasthouden, niet stevig genoeg in je schoenen staan, over je heen laten lopen.Deze uitdrukkingen kun je vertalen naar gevoelens van : onzekerheid, wantrouwen, gebrek aan zelfvertrouwen, starheid, nervositeit, hyperventilatie, angst, spanning, woede, slachtofferigheid -zich uitend in pijn of in paniek-, machteloosheid of verwarring in bepaalde situaties. Als ook het moeite hebben met het opbouwen of in stand houden van relaties of seksuele problemen. De klachten ontstaan door het verkeerd omgaan met of het verdringen van gevoelservaringen. Goede waarnemers kunnen mensen die hiermee te kampen hebben herkennen aan de manier waarop ze zich bewegen. ln hun bewegingen verlaten zij zich bijna uitsluitend op wat zij zien en nauwelijks op wat zij voelen. Toch stoten zij zich aan van alles en nog wat. Ook zijn het veelal mensen die zich gedragen in plaats van "zijn"; die niet durven, kunnen of willen laten zien wat ze zijn. Die onder hun beheerste vernisje een wereld van onzekerheid, van onvrijheid verbergen en daar behoorlijk depressief van kunnen worden. WAT GEBEURT ER? Haptotherapie zal niet altijd direct effect hebben, maar vaak in tweede instantie vanuit een aanbod van affectie.Een haptonoom maakt de hulpvragende mens, in een ontmoeting op basis van gelijkwaardigheid, bewust van zijn vermogen zichzelf te helpen. Men komt meestal op aanraden of verwijzing van een huisarts of andere hulpverlener bij een haptotherapeut terecht. Meestal nadat men al van alles geprobeerd heeft om van de klachten of problemen af te komen. De haptotherapeut zal je vragen waarom je komt. Het antwoord zal in de meeste gevallen oppervlakkig zijn omdat men zelf immers meestal de diepere achtergrond van de klacht kent. Dus in termen van migraine, stijve nek, contacten, seksualiteit. De haptotherapeut zal proberen de motivatie voor de haptonomische benaderingswijze te peilen. Mensen die gestuurd zijn door een ander, maar die zelf niet vinden dat ze een probleem hebben, kunnen beter meteen naar huis gaan. Evenals mensen die consequent de oorzaak van alles wat er met ze gebeurt, buiten zich zelf zoeken. Dan begint de ontmoeting. De haptotherapeut raakt aan op haptonomische wijze; die aanraking roept een reactie op. Er zijn mensen die bevriezen, of verstijven; er zijn er die zich terugtrekken, vluchten of zich gaan verzetten; gaan vechten. Er zijn er ook die meteen “opengaan”; in ieder geval er gebeurt iets. Gevolgd door verrassing. Opluchting, schrik, maar vooral verwondering van: goh, ik word aangeraakt en dan reageer ik zo...Soms gebeurt er niets: geen reactie. ln dat geval zal de haptotherapeut doorgaan met aanraken, de druk van zijn aanraking verhogen, want het komt zelfs voor dat iemand nooit een grens trekt (lees: de gedienstige, het slachtoffer dat aldoor over zich heen laat lopen) een moment dat het genoeg is! En soms schrikt iemand zo van zijn reactie dat hij of zij zich snel uit de voeten maakt en niet wil doorgaan met therapie. Een haptotherapeut accepteert dit. De patient is immers vrij, stelt zelf zijn grenzen. De verwondering is de eerste confrontatie met je zelf, opgeroepen door de aanraking van de haptotherapeut; een aanraking die niets vraagt, niets eist, die alleen maar duidelijk maakt: ik ben hier, mag ik je helpen jezelf te helpen. Je leert hoe je reageert als je letterlijk onder druk staat van fysieke of psychische belasting, van woorden, maar ook van tederheid. Vanuit deze verwondering kan verder gewerkt worden. De haptotherapeut begeleidt je op zoek naar de middelen die je "in huis" hebt om beter om te gaan met de druk, de belasting die je dwars zit. Uiteindelijk leer je zo je grenzen kennen, wellicht verleggen, zodat je beter bestand raakt tegen die belasting. VERWACHTINGSPATROON. Wat mag je nu van haptonomie verwachten en wat niet? Het verwachtingspatroon dat iemand heeft van een therapie bepaalt immers voor een groot deel het welslagen ervan. Vooral mensen die al van alles hebben geprobeerd zijn niet meer objectief. Aan de ene kant is hun verwachtingspatroon laag. Niets helpt hen toch? Maar aan de andere kant….. ..je weet maar nooit. Door verhalen van anderen kunnen de verwachtingen dus toch te hoog gespannen raken. Nu kunt u uit de beschrijving van de behandeling opmaken, de ontmoeting, dat er wel een heleboel kan gebeuren in een sessie, maar dat de haptonoom vervolgens een grote dosis zelfwerkzaamheid van de patient verwacht. Die zelfwerkzaamheid zal zich vnl. moeten manifesteren tussen de sessies in; op de tafel van de haptonoom krijg je inzicht; kijk je bij je zelf naar binnen.Daarmee kun je aan het werk om bij een volgende sessie samen met de haptotherapeut je ervaringen te delen. Het is dus niet zo, dat na de eerste ontmoeting tussen een patient en een haptonoom violen en engelengezang voor de patient de nieuwe tijd inluiden. Mensen die in de tijd tussen twee sessies niet aan het werk gaan met zichzelf, komen dus ook geen stap verder; aan dergelijke mensen is haptotherapie niet besteed. Hoe lang haptotherapie duurt is niet alleen daarom heel persoonlijk, het scheelt ook of iemand normaal gesproken heel goed in zijn vel zit, maar door een onverwachte gebeurtenis uit het lood wordt geslagen Bij zo iemand is de basis stevig zodat het hervinden van het evenwicht meestal niet zoveel tijd hoeft te kosten.Anders ligt het bij mensen die al hun leven lang met een beschadiging te kampen hebben ; twee, drie jaar therapie, vaak wel met steeds langere tussenpozen, is dan niet abnormaal. Een apart hoofdstuk zijn mensen die zich heel bewust zijn van de problemen die ze in hun leven te verwerken hebben gehad en die daar rationeel uit zijn. Het kost hen moeite om te accepteren dat de verstoring van hun evenwicht met de omgeving toch nog te maken heeft met de dingen die zij -dachten zij- allang grondig hadden beredeneerd . Het is voor hen niet eenvoudig de ratio te verlaten en via de affectieve benadering van de therapeut de emotie een kans te geven. (0 N) AFHANKELIJKHEID. Bij iedere therapie bestaat het gevaar dat een patient zijn therapeut gaat zien als zijn enige redder; tenslotte is hij degene bij wie je je kwetsbaar kunt opstellen en die je uit je dal omhoog helpt. Ook bij haptotherapie ligt die kans op de loer. Het heeft er natuurlijk te maken met het feit dat een patient een aantal emotionele belevenissen deelt met de therapeut. Dat kan alleen in een sfeer van vertrouwen en veiligheid; uit die vertrouwensband onstaat hechting. Een ervaren haptotherapeut is daar niet bang voor. Hechting is goed, want het is heilzaam voor de therapie. De bedoeling van dezelfde therapie is intussen dat de patient zijn zelfvertrouwen (her)vindt en leert op eigen benen te staan. Lukt dat,dan komt het proces van onthechting van zelf wel opgang. EVEN PRAKTlSCH. Haptotherapeuten zijn vooral te vinden onder fysiotherapeuten. Dat is niet zo gek natuurlijk; fyiotherapeuten zijn van huis uit gewend mensen aan te raken. Maar er zijn ook (huis)artsen, logopaedisten, verp1eegkundigen en maatschappelijk werkers , die zich in de haptonomie hebben bekwaamd. Ziekenfondsen vergoeden haptotherapie in het algemeen middels hun aanvullende verzekeringen.. Het vergoedingsbeleid bij de particuliere verzekeraars verschilt. Er zijn er die zich houden aan de richtlijnen van het ziekenfonds maar er zijn er ook die het aan hun verzekerden overlaten op welke manier zij hun gezondheid in stand willen houden. Financieel wordt u dus geen strobreed in de weg gelegd. Maar dat betekent niet dat haptonomie niets kost. Het is geen therapie die je " even" volgt om van je pijnlijke nek, schouder of ziel af te komen KENNISMAKING / BEHANDELING. Alvorens men overgaat tot behandeling, volgt er eerst een uitgebreide kennismaking en een proefbehandeling, zodat men enigszins weet wat men kan verwachten en waardoor een vrije keuze tot behandeling mogelijk maakt. Voor verdere informatie kunt u zich wenden tot Herbert van Deursen tel. 0493-693022